Trái phiếu doanh nghiệp là một thuật ngữ quen thuộc, cũng là một kênh đầu tư rất có sức hút bởi nó mang đến lãi suất hấp dẫn cho nhà đầu tư, nhưng lãi suất cao đi kèm với không ít rủi ro. Hãy cùng Mie Master tìm hiểu chi tiết về kênh đầu tư này nha.

Trái phiếu

Trái phiếu là gì?

Trái phiếu là một loại chứng khoán chứng nhận nghĩa vụ nợ của người phát hành phải trả cho người sở hữu trái phiếu đối với một khoản tiền cụ thể (mệnh giá của trái phiếu), trong một thời gian xác định và với một khoản lợi tức quy định.

Trái phiếu là một loại chứng khoán huy động vốn trong đó quy định nhà phát hành (đi vay) phải trả cho cho nhà đầu tư (cho vay) một khoản tiền với một lãi suất cố định trong một thời gian xác định. Nhà phát hành trái phiếu phải hoàn trả khoản cho vay cho nhà đầu tư khi nó đáo hạn.

Phân loại trái phiếu phổ biến

Hiện nay, trái phiếu thường được phân loại dựa trên nhiều đặc điểm khác nhau, phổ biến là cách phân loại theo chủ thể phát hành:

• Trái phiếu ngân hàng: Các tổ chức tài chính, ngân hàng phát hành trái phiếu nhằm tăng thêm vốn để hoạt động.
• Trái phiếu chính phủ: Chính phủ phát hành trái phiếu để đáp ứng được nhu cầu chi tiêu. Ngoài ra còn có mục đích để huy động số tiền nhàn rỗi của dân, tổ chức kinh tế – xã hội. Trái phiếu của Chính phủ được xem là có uy tín và ít rủi ro nhất trên thị trường.
• Trái phiếu doanh nghiệp: Đây là các trái phiếu được các doanh nghiệp, công ty phát hành ra để tăng vốn hoạt động cho doanh nghiệp. Trái phiếu của doanh nghiệp có rất nhiều loại và vô cùng đa dạng.

Ngoài ra còn một số cách phân loại khác như phân loại theo lợi tức, tính chất trái phiếu, mức độ đảm bảo thanh toán, hình thức.

• Phân loại theo lợi tức trái phiếu gồm: Trái phiếu có lãi suất cố định, trái phiếu có lãi suất biến đổi (gọi là lãi suất thả nổi), trái phiếu có lãi suất bằng không.
• Phân loại theo hình thức trái phiếu: Trái phiếu ghi danh và trái phiếu vô danh.
• Phân loại theo tính chất trái phiếu: Trái phiếu có quyền mua cổ phiếu, trái phiếu có thể mua lại, trái phiếu có thể chuyển đổi.
• Phân loại theo mức độ đảm bảo thanh toán: Trái phiếu đảm bảo, trái phiếu không đảm bảo.

Đặc điểm của trái phiếu

Nguồn thu nhập của trái phiếu chính là tiền lãi. Đây là khoản thu cố định mà không dựa vào tình hình kinh doanh của đơn vị phát hành trái phiếu.

Trái phiếu được cho là chứng khoán nợ. Vì vậy khi đơn vị phát hành trái phiếu có thể bị giải thể hoặc phá sản thì phải có nghĩa vụ thanh toán cho những nhà đầu tư nắm giữ trái phiếu trước, sau đó mới chia cho các cổ đông trong công ty.

Người sở hữu trái phiếu sẽ không phải chịu bất cứ trách nhiệm nào về việc sử dụng vốn vay như thế nào của doanh nghiệp. Doanh nghiệp phải thanh toán đầy đủ theo hợp đồng vay.

Đầu tư trái phiếu

Đầu tư trái phiếu là gì?

Đầu tư trái phiếu nghĩa là nhà đầu tư tham gia vào thị trường chứng khoán và lựa chọn sản phẩm trái phiếu trong danh mục đầu tư của mình. Nhà đầu tư tìm và mua trái phiếu của các tổ chức phát hành hoặc tiến hành trao đổi với các trái chủ có nhu cầu bán trái phiếu trên thị trường.

Tính thanh khoản của đầu tư trái phiếu

Đầu tư trái phiếu được đánh giá khá an toàn và có tính thanh khoản cao hơn so với các loại chứng khoán khác.

Các nhà đầu tư khi chọn trái phiếu sẽ có được những khoản thu nhập thụ động cố định và lâu dài ngay cả trong thời điểm thị trường có biến động xấu.

Trong tình huống khủng hoảng kinh tế thì lựa chọn trái phiếu kho bạc là giải pháp được coi trọng hơn hết.

Hướng dẫn cách mua trái phiếu

Tùy vào nhu cầu của mỗi người, nếu bạn tự tin về kiến thức trái phiếu và biết cách phân tích thị trường thì có thể chủ động tham gia mua bán trực tiếp trên thị trường. Nếu bạn chỉ có ít vốn, là người mới tham gia chưa có kinh nghiệm thì có thể lựa chọn các quỹ đầu tư để đảm bảo an toàn.

• Đầu tư trực tiếp: Cá nhân nhà đầu tư tự đăng ký mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại sở giao dịch hoặc các công ty chứng khoán trên thị trường. Bạn cần tự nghiên cứu và lựa chọn tổ chức phát hành trái phiếu uy tín trên thị trường. Tiếp theo là lựa chọn loại trái phiếu mà mình đánh giá cao. Tiêu chuẩn đánh giá dựa vào ba yếu tố sau: Tình hình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, lợi tức mà trái chủ nhận được và thời gian đáo hạn của trái phiếu. Cuối cùng sẽ tiến hành mua bằng cách đặt lệnh trực tuyến hoặc giao dịch tại quầy giao dịch của công ty chứng khoán, giao dịch với chuyên viên môi giới.
• Đầu tư gián tiếp thông qua các quỹ đầu tư trên thị trường. Nhà đầu tư lựa chọn những quỹ đầu tư có quản lý chuyên nghiệp, danh mục đầu tư hợp lý để góp vốn vào. Thông thường các quỹ đã tiến hành phân tích đánh giá về trái phiếu trước đó, nên bạn sẽ có lợi về thông tin và lợi thế đầu tư. Để tham gia bạn chỉ cần số vốn ban đầu tư một đến hai triệu tùy quỹ. Nhưng hiệu quả đầu tư tăng sẽ mang lại khoản thu nhập tốt.

Rủi ro khi đầu tư trái phiếu

Dưới đây là một số rủi ro đi kèm các biện pháp phòng tránh rủi ro khi đầu tư vào trái phiếu mà nhà đầu tư không nên bỏ qua.

Rủi ro về lãi suất

Trái phiếu là một chứng khoán nợ có kỳ hạn và quy định lãi suất cụ thể. Lãi suất trái phiếu quyết định trực tiếp đến thu nhập của trái chủ vào mỗi kỳ thanh toán. Có đôi khi lãi suất này cao hơn so với lãi suất tiền gửi tại các ngân hàng hoặc lãi suất tham chiếu trên thị trường. Từ đó nó đã thu hút các nhà đầu tư đổ xô đi mua trái phiếu và nắm giữ cho đến ngày đáo hạn.

Khi lãi suất thị trường tăng cao, lãi ngân hàng cũng tăng lên nhiều so với lãi suất của trái phiếu. Lúc này, thu nhập của trái chủ sẽ thấp hơn với tiền lãi gửi tiết kiệm, giá trái phiếu bị giảm vì ít người mua. Nếu bạn muốn bán trái phiếu thì sẽ bị lỗ vốn, giữ trái phiếu đến khi hết hạn thì mất nhiều chi phí cơ hội.

Nhà đầu tư cần lưu ý rằng giá của trái phiếu ngược chiều so với lãi suất thị trường. Nếu lãi suất tăng thì giá trái phiếu giảm mạnh, khi ra quyết định đầu tư bạn cần cân nhắc kỹ để tránh bị thâm hụt quá nhiều.

Lạm phát

Lạm phát xảy ra khi giá của đồng tiền hiện tại giảm mạnh. Khi nhà đầu tư mua trái phiếu, nhà đầu tư đã giao tiền của bản thân cho tổ chức phát hành để đổi lại những khoản lợi tức mỗi kỳ hạn thanh toán. Nhưng, nếu lạm phát xảy ra, chi phí sinh hoạt tăng thì liệu rằng khoản thu nhập này khó đủ để chi trả.

Trong tình huống lạm phát tăng nhanh hơn cả tốc độ sinh lời của trái phiếu, sức mua của nhà đầu tư sẽ giảm có khi xuống mức âm. Lúc này bạn có thể bán trái phiếu để thu tiền về, đây là giải pháp tối ưu ngay lúc này.

Thanh khoản

Khả năng thanh khoản của trái phiếu bị ảnh hưởng trực tiếp bởi uy tín của tổ chức phát hành trái phiếu, trong khi đa số các trái phiếu doanh nghiệp không có tài sản bảo đảm. Nếu thị trường trái phiếu nhà đầu tư sở hữu quá nhỏ chỉ có vài người mua và bán thì việc giao dịch trái phiếu cũng không diễn ra dễ dàng.

Nếu giá trái phiếu giảm vì lãi suất thị trường tăng, đa số các nhà đầu tư sẽ nhanh chóng bán trái phiếu đi, lúc này lượng cung nhiều hơn lượng cầu, nhà đầu tư cũng rất khó bán chúng nhanh được hoặc nếu bán được thì giá sẽ rất thấp.

Biện pháp là nhà đầu tư cần tìm và mua trái phiếu của những tổ chức phát hành uy tín, mua trái phiếu có đảm bảo cũng như dự đoán xu hướng thị trường chính xác để đưa ra quyết định bán chốt lời hiệu quả.

Rủi ro xếp hạng

Nhóm các doanh nghiệp hiện nay được đánh giá bởi các tổ chức xếp hạng trên thị trường như Standard & Poor hoặc Moody’s.

Tiêu chuẩn xếp hạng và kết quả sẽ được hiển thị theo các mức từ AAA đến D. Nếu nhà đầu tư mua trái phiếu của một công ty xếp hạng D, nghĩa là, tổ chức này đang bị vỡ nợ, khả năng tài chính và kinh doanh thấp. Khi doanh nghiệp này đi vay sẽ bị áp mức lãi suất rất cao. Như vậy, khả năng thanh toán lãi cho trái chủ là rất thấp bởi áp lực lãi vay đè nặng lên công ty.

Trong trường hợp nhà đầu tư muốn bán trái phiếu của các công ty này sẽ có rất ít người muốn mua – trừ những nhà đầu tư mạo hiểm, và tổn thất này sẽ do chính nhà đầu tư gánh chịu.

Một số lời khuyên của chuyên gia khi đầu tư trái phiếu

Trước khi đầu tư vào trái phiếu, nhà đầu tư cần trang bị kiến thức là điều rất cần thiết. Học hỏi và tham khảo kinh nghiệm của người đi trước, trao đổi với tư vấn hay mentor để bổ sung và xây dựng chiến lược đầu tư hiệu quả.

• Trái phiếu không khó để đầu tư, nhưng muốn khai thác tối đa lợi tức từ đó chắc chắn không phải chuyện ngày một ngày hai.
• Nghiên cứu và phân tích thị trường, tìm ra trái phiếu đang sốt giá sẽ mang lại cho nhà đầu tư khoản thu tốt.
• Rèn luyện phân tích các báo cáo tài chính của doanh nghiệp thường xuyên để nắm được tình hình kinh doanh của họ, từ đó đánh giá được mức sinh lời từ trái phiếu mà tổ chức phát hành.

Hy vọng mọi người đã có thêm nhiều kiến thức bổ ích để hỗ trợ quá trình đầu tư chứng khoán của mình.

Chúc bạn sẽ là nhà đầu tư thành công.