Paxlovid để điều trị COVID-19 của Pfizer được cấp phép sản xuất thuốc generic kháng virus ở 12 nước với 35 nhà sản xuất nhằm phân phối cho các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp, gồm Ấn Độ, Trung Quốc, Bangladesh, Brazil, Cộng hòa Dominica, Jordan, Israel, Mexico, Pakistan, Serbia, Hàn Quốc và Việt Nam.
Thỏa thuận cấp quyền cho 35 nhà sản xuất ở 12 quốc gia để sản xuất các thành phần thô của nirmatrelvir hoặc phiên bản hoàn chỉnh được đóng gói cùng với thuốc kháng virus ritonavir, theo thông cáo của Tổ chức Y tế Medicines Patent Pool do Liên Hợp quốc hậu thuẫn công bố trong ngày 17.3.
35 công ty dược phẩm trên khắp thế giới vừa ký thỏa thuận hợp tác sản xuất thuốc generic (thuốc gốc, phân biệt với biệt dược) kháng virus COVID-19 dạng uống của Pfizer, nirmatrelvir. Đây là một phần của hoạt động giúp các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp có thể tiếp cận được thuốc điều trị.
Paxlovid để điều trị COVID-19
Tháng 12.2021, cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ đã cấp phép sử dụng khẩn cấp cho Pfizer đối với loại thuốc kết hợp hai loại thuốc này. Đây là loại thuốc được công ty tiếp thị dưới thương hiệu Paxlovid để điều trị COVID-19 ở người lớn và trẻ em từ 12 tuổi trở lên.
Tổ chức y tế MPP cho biết thỏa thuận cấp quyền bổ sung sản xuất nirmatrelvir sẽ giúp cho thuốc generic của Pfizer được phân phối ở 95 quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.
Paxlovid là gì
Paxlovid bao gồm nirmatrelvir, ức chế một protein SARS-CoV-2 để ngăn virus nhân lên và ritonavir làm chậm sự phân hủy của nirmatrelvir giúp thuốc tồn tại trong cơ thể lâu hơn và ở nồng độ cao hơn.
Paxlovid làm giảm nguy cơ COVID-19 ở người cao tuổi
Thuốc kháng virus Paxlovid của Pfizer giúp giảm tỷ lệ nhập viện và tử vong do COVID-19 ở bệnh nhân từ 65 tuổi trở lên đã tiêm chủng hoặc chưa tiêm chủng.
Theo nghiên cứu từ Clalit Health Services, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe lớn nhất của Israel, phương pháp điều trị COVID-19 với thuốc kháng virus Paxlovid không đạt hiệu quả cao trong việc ngăn ngừa bệnh nặng ở những người trẻ tuổi.
Việc sử dụng thuốc Paxlovid của Pfizer, được cấp phép để điều trị những người nhiễm COVID-19 giai đoạn đầu, người có nguy cơ mắc bệnh nhằm ngăn ngừa bệnh diễn tiến nặng, đã tăng vọt ở Mỹ cùng với sự gia tăng số người mắc.
Thử nghiệm lâm sàng của Pfizer đã kiểm tra việc dùng Paxlovid ở những người chưa được tiêm chủng có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh nghiêm trọng và phát hiện ra rằng, điều trị bằng thuốc này giúp giảm nguy cơ nhập viện và tử vong tới 90%. Đây là kết quả được ghi nhận là trong làn sóng dịch do biến chủng Delta của virus SARS-CoV-2.
Trung Quốc đã ký nhiều nhất với 5 thỏa thuận cấp quyền bổ sung
Tháng 11/2021, hãng Pfizer đã đạt thỏa thuận với MPP để cho phép nhiều hãng dược phẩm sản xuất phiên bản thuốc generic của Paxlovid cho 95 nước chiếm 53% dân số thế giới. Về phần mình, MPP cấp giấy phép phụ cho các nhà sản xuất dược phẩm. Thuốc generic là bản sao của thuốc biệt dược với thành phần hoạt chất tương tự nhau.
Theo MPP, các hãng sản xuất thuốc generic đạt thỏa thuận hoạt động tại 12 nước gồm Ấn Độ, Trung Quốc, Bangladesh, Brazil, Cộng hòa Dominica, Jordan, Israel, Mexico, Pakistan, Serbia, Hàn Quốc và Việt Nam. Cụ thể, 6 công ty sẽ sản xuất thành phần chính của thuốc, 9 công ty sẽ sản xuất thuốc thành phẩm trong khi những công ty còn lại sẽ thực hiện cả 2 quy trình.
Trong số đó có những hãng dược phẩm hàng đầu thế giới như Teva Pharmaceutical Industries của Israel, Sun Pharmaceutical Industries (có trụ sở tại Ấn Độ), Viatris Inc (có trụ sở tại Mỹ).
Các công ty Trung Quốc đã ký 5 thỏa thuận cấp quyền bổ sung, nhiều nhất so với các quốc gia khác. Ukraine có một nhà sản xuất được cấp quyền nhưng hiện tại không thể ký thỏa thuận do chiến tranh.
Kết quả của các cuộc thử nghiệm lâm sàng cho thấy Paxlovid có hiệu quả 89% trong việc ngăn chặn những ca có nguy cơ nhập viện và tử vong do COVID-19.
Pfizer thông báo bắt đầu thử nghiệm lâm sàng đối với Paxlovid ở trẻ nhỏ.
Pfizer mở rộng khả năng tiếp cận thuốc uống điều trị COVID-19
Pfizer thông báo có kế hoạch sản xuất ít nhất 120 triệu liệu trình thuốc uống điều trị COVID-19 trong năm nay. Con số này thấp hơn nhiều so với mức ước tính của hãng về thị trường thuốc kháng virus cho 250 triệu người trên toàn cầu vào năm 2022.
Theo thỏa thuận, các công ty sẽ sản xuất thuốc Paxlovid hoặc các thành phần hoạt tính. Cụ thể, 6 công ty sẽ sản xuất thành phần chính của thuốc, 9 công ty sẽ sản xuất thuốc thành phẩm trong khi những công ty còn lại sẽ thực hiện cả 2 quy trình. MPP cho biết thêm Pfizer sẽ không nhận phí bản quyền từ doanh thu bán thuốc generic của Paxlovid trong khi COVID-19 vẫn được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xếp loại là “tình trạng khẩn cấp toàn cầu”. Sau thời đại dịch, hãng sẽ duy trì miễn phí bản quyền cho các nước thu thập thấp, nhưng thu phí bản quyền 5% doanh số bán cho lĩnh vực công và 10% doanh số bán cho lĩnh vực tư nhân tại các nước thu nhập trung bình.
Chính phủ Mỹ đã đặt 20 triệu liều Paxlovid. Tháng 1.2022, tổ chức phi lợi nhuận Public Citizen kêu gọi Pfizer mở rộng khả năng tiếp cận thuốc uống điều trị COVID-19, yêu cầu tăng cường hỗ trợ các nhà sản xuất thuốc generic và đẩy mạnh cung cấp cho các quốc gia đang phát triển.
CEO Albert Bourla của Pfizer cho biết trong thông cáo của MPP: “Những nhà sản xuất được cấp phép bổ sung để tăng cường công suất sản xuất thuốc generic kháng virus điều trị COVID-19 sẽ đóng một vai trò quan trọng nhằm giúp đảm bảo tất cả người dân ở khắp mọi nơi, đặc biệt những người sống ở những nơi nghèo nhất trên thế giới, tiếp cận nguồn thuốc uống điều trị COVID-19.”
