Khó ngủ hay rối loạn giấc ngủ ảnh hưởng đến thời gian và chất lượng giấc ngủ. Nguyên nhân gây khó ngủ mất ngủ hoặc ngủ gián đoạn bắt nguồn từ những thói quen xấu, bệnh lý hoặc một số loại thuốc. Khó ngủ khiến cơ thể bạn ngủ không đủ giấc là một vấn đề nghiêm trọng, đe dọa đến sức khỏe và sự an toàn của bạn.

Khó ngủ hay rối loạn giấc ngủ

Chu kỳ giấc ngủ

Được phân thành 2 loại là:

• REM (chuyển động mắt nhanh): Chiếm 25% giấc ngủ, thường diễn ra vào buổi sáng. Đây là thời gian bạn có những giấc mơ.
• NREM: Thời gian còn lại của giấc ngủ, tiếp tục được chia thành 4 giai đoạn nhỏ, từ nông (1) đến sâu (4).

Cấu trúc sinh lý giấc ngủ

Các nhà khoa học từ lâu đã dựa vào nhiều loại thiết bị chuyên biệt để ghi lại hoạt động điện của não bộ trong giấc ngủ và đã phân tích cấu trúc sinh lý giấc ngủ và chia giấc ngủ gồm 4 giai đoạn

• Giai đoạn 1: trạng thái lơ mơ hay ngủ thiu thiu, ngủ không sâu, thời lượng chiếm đến 50% giấc ngủ. Nhịp thở trở nên chậm, nhịp tim đều, huyết áp giảm, nhiệt độ não giảm, mắt bạn sẽ chuyển động chậm dần, dòng máu đến não giảm, sóng điện não chậm.
• Giai đoạn 2: kéo dài khoảng 20 phút. Người ngủ có thể ý thức một cách lơ mơ, một vài ý nghĩ rời rạc trôi nổi trong đầu nhưng không thể nhìn thấy bất cứ vật gì ngay cả khi mắt còn mở. Các chức năng cơ thể giảm xuống.
• Giai đoạn 3: người ngủ rất khó tỉnh (ngủ sâu), phải có âm thanh to hoặc lay động vào người thì mới tỉnh, bắt đầu ngủ sâu, xuất hiện sau 30 – 40 phút tính từ khi bạn lơ mơ ngủ. Giai đoạn này kéo dài hơn ở thanh niên và ngắn đi ở người già.
• Giai đoạn 4: Giai đoạn ngủ sâu nhất. Nếu người ngủ đi bộ (mộng du) hoặc tiểu dầm thì sẽ diễn ra trong giai đoạn này. Giai đoạn 3 và 4 là giai đoạn ngủ sâu nhất và ngủ ngon nhất của giấc ngủ. Khi bị đánh thức ở giai đoạn này người ngủ sẽ bị mất phương hướng và những suy nghĩ bị tan rã.

Khó ngủ hay rối loạn giấc ngủ chính là sự xáo trộn chu kỳ bình thường trên và khiến bạn không có một đêm nghỉ ngơi ngon giấc

• Cảm thấy rất buồn ngủ vào ban ngày
• Khó ngủ hoặc ngủ không ngon giấc
• Ngủ ngáy
• Thường xuyên ngưng thở trong khi ngủ
• Có cảm giác khó chịu ở chân và luôn muốn nhúc nhích, động đậy (hội chứng chân không yên)

Thời gian ngủ và chất lượng cuộc sống

Thời gian ngủ

Hướng dẫn chung về thời gian ngủ cần thiết mỗi ngày theo từng độ tuổi như sau:

• Trẻ sơ sinh: 12 – 15 giờ đồng hồ
• Trẻ mới biết đi (1 – 3 tuổi): 11 – 14 giờ
• Trẻ mẫu giáo (3 – 5 tuổi): 10 – 13 giờ
• Học sinh cấp 1 (6 – 13 tuổi): 9 – 11 giờ
• Thanh thiếu niên (14 – 17 tuổi): 8 – 10 giờ
• Người lớn: 7 – 8 giờ

Tuy nhiên, một vài người lớn vẫn có thể sinh hoạt tốt bình thường khi chỉ ngủ 5 giờ/ngày, trong khi số khác cần phải được ngủ tới 10 tiếng/ngày mới đủ tỉnh táo.

Hậu quả khi khó ngủ thiếu ngủ

Khó ngủ thiếu ngủ có thể gây thiệt hại đến hầu hết mọi mặt trong cuộc sống, bao gồm:

• Tai nạn giao thông
• Trục trặc trong các mối quan hệ xã hội
• Hiệu suất công việc kém
• Chấn thương hay tai nạn lao động
• Giảm trí nhớ
• Tâm trạng bất ổn.

Các nghiên cứu gần đây cũng cho thấy rối loạn giấc ngủ có thể góp phần gây ra bệnh tim, béo phì và tiểu đường.

Triệu chứng mắc phải chứng khó ngủ hay rối loạn giấc ngủ

Bạn có hiện tượng bị trằn trọc, thao thức vào giờ ngủ…kéo dài từ đêm này qua đêm khác

• Nằm thao thức trên giường hàng giờ, không ngủ được
• Thức dậy quá sớm và không thể tiếp tục ngủ thêm
• Thức dậy liên tục, nhiều lần trong đêm.

Thói quen không lành mạnh trước khi đi ngủ

• Uống cà phê vào buổi chiều hay tối
• Hút thuốc hoặc ăn quá no vào ban đêm
• Giờ ngủ mỗi đêm không cố định
• Xem tivi, máy tính hoặc điện thoại trong thời gian quá nhiều trước khi ngủ

Sức khỏe tinh thần

Chẩn đoán rối loạn giấc ngủ